Klub "Old Spokes" w pałacu von Matuschków w Pyszczynie

W dniu 1 sierpnia 2012 r., a więc w 68-rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, Klub Cyklistów “Old Spokes” działający przy GCKiS w Żarowie, udał się na wycieczkę rowerową do Pyszczyna. Również i tym razem żarowskim cyklistom dopisała piękna słoneczna pogoda. Po starcie, trasa wyprawy wiodła ulicami Piastowską, Armii Krajowej, Wyspiańskiego, Słowiańską oraz Mickiewicza. Klubowicze minęli staw miejski w Żarowie oraz zalew “Andrzej”, aby dotrzeć do Mrowin. Pierwszym przystankiem była brama wjazdowa na teren dawnego pałacu von Kulmizów. Brama ta posiada formę łuku triumfalnego, utrzymanego w stylu neorenesowym. Znajdujący się w niej przejazd i przejście ma formę pełnołukowych arkad, natomiast zwieńczenie wykonano w postaci pełnego belkowania. Nadmienić należy, że pałac mrowiński był własnością rodziny von Kulmiz od 1870, aż do 1945 roku.

Żarowscy cykliści obejżeli także, znajdujący się od strony zachodniej przypałacowy staw o powierzchni 0,4 ha, który przedzielony jest kamiennym mostem na dwa baseny. Pod koniec II wojny światowej w pałacu mrowińskim złożono kilkadziesiąt skrzyń i ok. 400 pudeł z aktami Archiwum Miejskiego we Wrocławiu oraz prawdopodobnie Miejskimi Zbiorami Sztuki. Po wojnie miejsce to odwiedziła polska komisja rewindykacyjna Ministerstwa Kultury i Sztuki, która zabrała ze sobą całość zdeponowanych zbiorów. Krąży jednak miejscowa legenda o skrzyniach zatopionych rzekomo wcześniej we wspomnianym przypałacowym stawie. Kolejnym przystankiem na trasie wycieczki był dawny folwark w Tarnawie. Tutaj klubowicze oglądali wybudowany na początku XX wieku, murowany, dwukondygnacyjny budynek, który obecnie wchodzi w skład prywatnego gospodarstwa rolnego i pełni funkcję magazynu. Majątek tarnawski, podobnie jak mrowiński, był niegdyś własnością von Kulmizów. Znajdował się tu klasycystyczny pałac, który pełnił rolę tzw. rezydencji myśliwskiej. Kwaterowano w nim gości, którzy odwiedzali Kulmizów.

Przez Marcinowiczki, cykliści “Old Spokes” dotarli następnie do Pyszczyna, gdzie zatrzymali się przy wzniesionej w 1895 roku kaplicy pw. św. Antoniego (parafia Imbramowice). Obiekt ten założony na planie prostokąta, utrzymany jest w stylu neogotyckim. Jego elewacje zewnętrzne artykułowane są smukłymi ostrołucznymi otworami. Kaplicę nakrywa ceramiczny dach dwuspadowy z ażurową sygnaturką wieńczącą szczyt fasady. Pierwotnie kaplica wybudowana została z inicjatywy rodziny hrabiów von Matuschka, baronów Toppolczan-Spattgen, jako budowla upamiętniająca zmarłego w 1899 roku członka tego rodu hrabiego Ernsta Alfreda. Po II wojnie światowej obiekt, przekształcony został w kaplicę mszalną. Przy kaplicy tej znajduje się wzniesiona w 2 połowie XIX wieku (ok.1882 r.?) strzelnica. Jej ściana wymurowana jest z nieregularnego kamienia, wsparta dwiema ukośnymi przyporami. Widoczne są jeszcze liczne ślady po karabinowych kulach.

Ostatnim miejscem, które odwiedzili żarowscy cykliści był monumentalny pałac von Matuschków. Klubowicze mieli okazję obejżeć pałacowe sale, aż po sam strych z wysoko umiejscowionym tarasem widokowym. Pierwsza wzmianka źródłowa o obronnym dworze pochodzi z 1365 roku. Zapewne wówczas był siedzibą możnego rodu rycerskiego von Czirn. Od 1520 roku z Pyszczyna pisali się przedstawiciele rodu von Reichenbach i to niewątpliwie ich autorstwem były kolejne przebudowy dworu. Jak wynika z napisu zamieszczonego na portalu w 1727 roku zakończona została przebudowa pałacu „Renov. MDCCXXVII”, którą sfinansował ówczesny właściciel Heinrich Gottfried von Spättgen. Wówczas dobudowano kaplicę. W latach 1794-1796 pałac został rozbudowany. Podwyższono i powiększono istniejący budynek oraz dobudowano skrzydło, które wchłonęło kaplicę. W 1882 roku pałac gruntownie odnowiono, a także wzniesiono od strony ogrodu loggię z ozdobnymi schodami tarasem. Obecna bryła pałacu utrzymana jest w stylu klasycystycznym z elementami barokowymi. Posiada rzut w kształcie odwróconej litery „L”, który powstał w wyniku dostawienia do korpusu głównego od strony północnej skrzydła. Wejście główne prostokątne, zamknięte półkoliście, obramowane jest portalem barokowym z naczółkiem wspartym na pilastrach korynckich. Zwieńcza go herb Matuschków-Toppolczanów z datą 1794 w polu tarczy, która nawiązuje do rozpoczętej w tym roku przebudowy pałacu. Obok drugi napis informujący o historii budynku – renowacji z 1727 roku. Wyżej umieszczona jest postać rycerza trzymającego tarczę herbową. Wewnątrz pałacu zachowała się reprezentacyjna barokowa klatka schodowa: schody z białego marmuru, masywna balustrada, sufit ozdobiony stiukowymi dekoracjami z wieńców akantowych i palmetowych.

Tuż obok pałacu w latach 80-tych XVIII wieku z inicjatywy Josepha Maximiliana von Matuschka-Toppolczan, wzniesiony został budynek teatru, który był miejscem zapewniającym rodzinie właściciela dóbr nie tylko rozrywkę, ale również miejsce, gdzie mogła ona realizować się artystycznie. Zachowany do dziś budynek założony jest na planie prostokąta. Murowany, tynkowany z tynkowanym detalem (boniowanie dolnej kondygnacji, rozety drugiej kondygnacji), dwukondygnacyjny, o zwartej, jednolitej bryle, nakryty niskim, czterospadowym dachem. Częściowo zachował się dawny układ pomieszczeń: scena z podscenium w części zachodniej. Przetrwały też fragmenty dekoracji rzeźbiarskiej sceny.

Na kolejną wyprawę rowerową z cyklu “Wakacje z rowerem 2012” zapraszamy już 8 sierpnia 2012 r. (środa) o godz. 9:00 pod GCKiS. Serdecznie zapraszamy !!!

Pełen program "Wakacji z rowerem" znajduje się tutaj. Zachęcamy do odwiedzania zakładki klubu cyklistów Old Spokes, na której znajdą Państwo m.in. historię naszych wycieczek.

Liczna grupa przed wyjazdem 

 Skrzyżowanie ulic Wyspańskiego i Słowiańskiej

Krótki postój u wjazdu do Mrowin 

 Brama wjazdowa do pałacu von Kulmizów w tle

Widok na neorenesansową bryłę pałacu z lat 1870-72

Przypałacowy staw przedzielony kamiennym mostkiem

Budynek naprzeciw po lewej to dawna gospoda "Gerichts Kretscham", po prawej gospoda "Zum deutschen Frieden"

Pechowa awaria uniemożliwiła dalszą jazdę jednej z uczestniczek wyprawy

W drodze do Tarnawy

U wjazdu do dawnego folwarku w Tarnawie. W głębi stał niegdyś okazały pałacyk myśliwski

Przed skrzyżowaniem Tarnawa-Marcinowiczki-Imbramowice. Widok na Górę Pyszczyńską

Przez wąską furtkę do kaplicy w Pyszczynie

Podziwiamy budowlę z poniższej fotografii

Kaplica pw. św. Antoniego z 1895 roku w Pyszczynie

Wzniesiona z kamienia strzelnica z 2 połowy XIX wieku

Na ścianie widoczne dziury po karabinowych pociskach

Interesujący drewniany nagrobek z 1936 roku

Przed pałacem von Matuschków w Pyszczynie

Widok na pałacową basztę

Marmurowa klatka schodowa wewnątrz pałacu

Przepiękne zdobienie sufitu jednej z sal pałacowych

Herb baronów von Spättgen

Ozdobny kominek z białych kafli

Samotny lokator pyszczyńskiego pałacu :-)

Na wysokim tarasie pod samym dachem pałacu

Widok na zabudowę Pyszczyna

Herb von Matuschków, baronów Spättgen z datą renowacji pałacu w 1882 roku

Herb von Spättgenów i data 1727 nad wejściem do pałacu

Mocno już sfatygowana postać rycerza trzymającego tarczę herbową

Budynek dawnego teatru przypałacowego

Ozdobny motyw na elewacji budynku teatru

Za pałacem pośród bujnej zieleni

Turniej tenisa stołowego na pałacowym parterze :-)

Jelonek o imieniu Maciuś :-)

W bramie pałacu pyszczyńskiego, w którym gościł m.in. cesarz Wilhelm I Hohenzollern

Chwila postoju na zakręcie w Marcinowiczkach

W drodze powrotnej do Żarowa. U wlotu tzw. "Kaiser Weg", czyli Cesarskiej Drogi k .Tarnawy

Klub Cyklistów "Old Spokes"
przy GCKiS Żarów